Op zoek naar van Gogh
Op zaterdag 30 mei 2015 hebben we onderzoek gedaan op een speciale plek in Nuenen. Het betrof de plaats waar Vincent van Gogh van mei 1884 tot en met november 1885 zijn atelier had. Hij huurde zijn atelier bij koster Schafrat aan de Berg 49 in Nuenen. Het pand is de jaren '30 van de vorige eeuw afgebroken en er zijn twee huizen voor in de plaats gekomen.
We hebben onder andere onderzoek gedaan in de tuinen achter de woningen. Hier kwam een op het eerste gezicht onoogelijk voorwerp naar boven:
Op dit koperen voorwerp is de volgende tekst te lezen: BREVET 1883 LEMPEREUR BERNARD . Na wat onderzoek op internet blijkt Lempereur Bernard een petroleumlampenfabriek in Luik te zijn die van 1884 tot en met 1914 heeft bestaan. Het gevonden onderdeel is het bovenste gedeelte van de lamp: de vlamverdeler.
De volgende vraag die ik graag beantwoordt wilde hebben, was of er een connectie gemaakt kon worden met van Gogh zelf. Nou lag dat nogal voor de hand, het beroemdste schilderij dat van Gogh in Nuenen schilderde bevat namelijk een petroleumlamp! En als je hem uitvergroot lijkt de lamp ook nog sterk op een lamp van Lempereur Bernard!
Een van de opmerkingen die ik kreeg toen ik vertelde dat ik mogelijk een stuk van een lamp gevonden had die van Gogh in de Aardappeleters heeft gebruikt was dat de scene zich op een andere plaats afspeelde dan van Gogh's atelier. Het schilderij speelt zich af bij familie de Groot aan de Gerwenseweg en niet op de Berg. Vervolgens ben ik op zoek gegaan naar de voorstudies voor de Aardappeleters. Ik heb de onderstaande schetsen gevonden:
Hier staat meestal geen olielamp op. Volgens mij kan dit betekenen dat de uiteindelijke compositie van het schilderij in zijn atelier (en dus in het huis van Schafrat) geassembleerd is. Voor de uiteindelijke schilderijen (er zijn meerdere versies van) kan natuurlijk een lamp uit het huis van Schafrat gebruikt zijn. Of het gevonden onderdeel uiteindelijk van de lamp op het schilderij geweest is, zullen we nooit kunnen bewijzen jammer genoeg!